Vanaf 1 januari 2016 wijzigingen veel wetten en regelingen. De belangrijkste veranderingen met betrekking tot werk en inkomen, kinderen, wonen, milieu, zorg en gezondheid, verkeer en vervoer, consumenten en ondernemers hebben wij voor u op een rij gezet.
– WERK EN INKOMEN
Wijzigingen heffingskortingen
Vanaf 2016 veranderen de bedragen van alle heffingskortingen en worden enkele heffingskortingen aangepast.
• Tijdelijke heffingskorting vroeggepensioneerden
De tijdelijke heffingskorting vroeggepensioneerden vervalt vanaf 1 januari 2016.
• Werkbonus
In 2016 kunnen mensen vanaf een leeftijd van 62 jaar in aanmerking komen voor de werkbonus. In 2015 was dit vanaf 61 jaar.
• Algemene heffingskorting
De uitbetaling van de algemene heffingskorting aan de minstverdienende partner wordt verder afgebouwd. Mensen die na 31 december 1962 geboren zijne en de algemene heffingskorting ontvangen, krijgen in 2016 maximaal € 1.041 uitbetaald.
Bij een inkomen van € 19.922 of lager wordt het bedrag van de algemene heffingskorting in 2016 hoger dan in 2015. Bij een inkomen hoger dan € 19.922 wordt de heffingskorting steeds lager. Bij een inkomen vanaf € 66.419 is de heffingskorting € 0.
• Arbeidskorting
De maximale arbeidskorting is in 2016 hoger, namelijk € 3.031. Vanaf een inkomen van € 34.015 wordt de arbeidskorting steeds lager. Bij een inkomen vanaf € 111.590 is deze € 0.
• Inkomensafhankelijke combinatiekorting
De inkomensafhankelijke combinatiekorting wordt hoger, namelijk maximaal € 2.769.
Tarieven inkomstenbelasting
Het tarief in de 2e en 3e schijf van de loon- en inkomstenbelasting wordt per 1 januari 2016 40,4%.
Vrijstelling spaarloonregeling vervalt
Vanaf 2016 vervalt de vrijstelling voor de spaarloonregeling. Mensen die op 1 januari 2016 nog een geblokkeerd spaartegoed dat onder de spaarloonregeling valt hebben, moeten dit opgeven bij hun bezittingen.
Minder belasting op sparen
In 2016 gaat het heffingsvrij vermogen in box 3 met € 3000 omhoog . Dit komt bovenop de inflatiecorrectie. Het heffingsvrij vermogen komt voor 2016 op € 24.437. Dit kan gevolgen hebben voor de huurtoeslag.
Uitkering Artikel 2-fonds wordt belastingvrij
Uitkeringen uit het Artikel 2-fonds voor joodse slachtoffers zijn vanaf 2016 vrijgesteld van belasting. Mensen die deze uitkering krijgen, hoeven die niet meer als inkomen op te geven bij de belastingaangifte. Hierdoor wordt het verzamelinkomen (alle inkomens bij elkaar) lager. Daardoor kan een toeslag of subsidie hoger worden of een eigen bijdrage lager.
Nabestaanden-uitkering Anw aangepast
Voor mensen met een Anw-uitkering verandert het bedrag als er iemand inwoont waarmee zij de kosten kunnen delen. Wonen er andere mensen van 21 of ouder in huis? Dan wordt van hen verwacht dat zij delen in de kosten van het huishouden. Dit geldt niet voor kinderen van 21 jaar of ouder die een opleiding of studie volgen.
ouderentoeslag (extra heffingsvrije vermogen) vervalt
Deze maatregel heeft alleen gevolgen voor mensen die in 2015 de AOW-leeftijd hebben. Daarnaast moet hun inkomen in 2015 € 20.075 of lager zijn. En het vermogen moet hoger zijn dan € 24.437 (voor partners: € 48.874)
Duidelijker berekening loonheffing over bijzondere beloningen
Werkgevers mogen tot 2016 de loonheffing voor bijzondere beloningen (zoals vakantiegeld) onder bepaalde voorwaarden berekenen volgens de tabel voor het reguliere loon. Vanaf 2016 mag dit niet meer, omdat de werkgever hierdoor vaak te weinig loonheffing inhield. Door deze wijzigingen is de kans kleiner dat werknemers bij de aanslag inkomstenbelasting over 2016 moeten bijbetalen.
Wijzigingen WW
Vanaf 1 januari 2016 verandert de WW op een paar punten.
• Aanpassing duur WW
Vanaf 1 januari 2016 wordt de maximale duur van de WW korter. Dit gaat stap voor stap. Halverwege 2019 duurt de WW dan maximaal 24 maanden.
• Aanpassing opbouw WW
Vanaf 1 januari 2016 bouwen werknemers minder WW-rechten op. De WW-rechten die zijn opgebouwd voor 1 januari 2016 wijzigen niet.
• Wijziging dagloonbesluit
De berekening van de hoogte van de WW verandert.
• Leeftijdsgrens vrijstelling sollicitatieplicht
Mensen die op de eerste dag van hun werkloosheid 64 jaar of ouder zijn, hoefden tot 2016 niet meer te solliciteren. Vanaf 1 januari 2016 wordt deze leeftijdsgrens opgetrokken naar de AOW-gerechtigde leeftijd min 1 jaar.
Wijzigingen AOW
Dit wijzigt in de AOW:
• AOW leeftijd
Vanaf 1 januari 2016 is de AOW leeftijd 65 jaar + 6 maanden (was 65 jaar + 3 maanden in 2015). De hogere AOW-leeftijd kan gevolgen hebben voor de heffingskortingen, zoals de ouderenkorting.
• Werken na de AOW
AOW-ers die werken, krijgen bij ziekte 13 weken lang hun loon doorbetaald. Dat was 2 jaar.
• Tijdelijke regeling overbruggingsuitkering uitgebreid
Wie door de hogere AOW-leeftijd tijdelijk niet genoeg inkomen heeft, kan een overbruggingsuitkering krijgen. De regeling geldt vanaf 1 januari 2016 ook voor mensen die tussen 1 januari 2013 en 1 juli 2015 een bepaalde arbeidsongeschiktheids- of pensioenuitkering heeft gehad.
Transitievergoeding bij ontslag omhoog
Per 1 januari 2016 is de transitievergoeding maximaal € 76.000 bruto. Of maximaal een bruto jaarsalaris, als het bruto jaarsalaris meer is dan € 76.000.
Opgebouwd pensioen zzp’er beschermd voor vermogenstoets bij bijstandsuitkering
Zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) moeten tot 2016 eerst hun pensioengeld aanspreken als zij in de bijstand komen. Vanaf 1 januari 2016 wordt het pensioenvermogen tot € 250.000 vrijgelaten. Het pensioenvermogen boven dat bedrag telt wel mee als vermogen.
Werkkostenregeling aangepast
In de werkkostenregeling wordt per 1 januari 2016 het gebruikelijkheidscriterium duidelijker. Niet alleen de verstrekking of vergoeding op zich moeten gebruikelijk zijn. Bijvoorbeeld een bonus. Dit geldt vanaf 2016 ook voor het aanwijzen van de verstrekking of vergoeding. Het moet dan ook gebruikelijk zijn dat een bonus via de werkkostenregeling wordt uitgekeerd.
Werken op andere tijd of plaats wordt makkelijker
Vanaf 1 januari 2016 kunnen werknemers vragen om een deel van hun werktijd ergens anders te mogen werken. Bijvoorbeeld thuis. Zij kunnen ook na een half jaar vragen om aanpassing van hun werktijden. Dat was 1 jaar. De werkgever mag dit weigeren als de aanpassing erg moeilijk in het bedrijf is in te passen.
Duidelijke loonstrook
Werkgevers moeten zorgen dat de loonstrookjes begrijpelijk zijn voor het personeel. Ook moeten zij alle bedragen op de loonstrook duidelijk toelichten. De Inspectie SZW kan werkgevers een boete geven als de loonstrook niet klopt.
Taaleis in de bijstand
Mensen die vanaf 1 januari 2016 bijstand aanvragen, moeten de Nederlandse taal voldoende beheersen. Voor mensen die al bijstand krijgen, geldt deze verplichting vanaf 1 juli 2016.
Wijzigingen minimumloon
De hoogte van het minimumloon wordt per 1 januari 2016 aangepast.
• Minimumloon niet meer contant
Vanaf 2016 moet de werkgever het minimumloon storten op een bankrekening. Wat een werknemer meer dan het minimumloon verdient, mag de werkgever wel contant betalen. De werknemer kan de werkgever wel machtigen om het volledige loon over maken naar een andere bankrekening. Bijvoorbeeld naar de rekening van een schuldhulpverlener.
Wijzigingen uitkeringen
Vanaf 1 januari 2016 is een aantal uitkeringen aangepast. Het gaat om de Participatiewet (vroeger Wet werk en bijstand), IOAW en IOAZ, AOW, Anw, Wajong, WW, WIA, WAO, ZW en Toeslagenwet. De uitkeringen gaan iets omhoog.
– KINDEREN
Verhoging kinderopvangtoeslag
De kinderopvangtoeslag gaat omhoog.
Verhoging kindgebonden budget
Per 1 januari 2016 gaat het kindgebonden budget omhoog.
Kinderbijslag omhoog
In 2016 gaat de kinderbijslag omhoog. Dit is voor het eerst sinds 2012.
Studiekosten minder snel aftrekbaar
In 2016 zijn de kosten voor een studie met recht op studiefinanciering niet meer fiscaal aftrekbaar. Bij een studie zonder recht op studiefinanciering blijven de studiekosten nog wel onder voorwaarden aftrekbaar.
Pleegvergoeding omhoog
In 2016 gaan de bedragen van de pleegvergoeding omhoog.
Afschaffing ouderbijdrage jeugdhulp
De ouderbijdrage in de jeugdhulp wordt afgeschaft.
Leerwegondersteunend onderwijs en praktijkonderwijs ingepast in passend onderwijs
Op 1 januari 2016 worden leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) en praktijkonderwijs (pro) ingepast in het systeem van passend onderwijs.
WONEN
Korting op de energiebelasting bij samenwerking opwekking duurzame elektriciteit
Mensen die samen met anderen duurzaam elektriciteit opwekken, krijgen vanaf 1 januari 2016 9,0 cent per kilowattuur korting op de energiebelasting. Dit was 7,5 cent per kilowattuur.
Subsidieregeling verwijderen asbestdaken
Aanvragen van subsidie voor het (laten) verwijderen van een asbestdak is mogelijk vanaf 4 januari 2016 om 09.00 uur. Particulieren, bedrijven, non-profit organisaties en overheden kunnen gebruik maken van deze subsidie.
Subsidie opwekken duurzame energie
Vanaf 4 januari 2016 kan er subsidie worden aangevraagd om een zonneboiler, warmtepomp, biomassaketel of pelletkachel te (laten) plaatsen.
Bovengrens huurtoeslag voor 3 jaar bevroren
De maximale huurprijs waarbij huurtoeslag kan worden aangevraagd, wordt per 1 januari 2016 bevroren voor 3 jaar. De liberalisatiegrens blijft € 710,68.
Loan-to-value ratio hypotheken omlaag
In 2016 kan een hypotheek worden afgesloten tot 102% van de waarde van het koophuis. In 2015 was dit 103%. Dit heet de Loan-to-Value.
Hypotheekrenteaftrek met 0,5% per jaar afgebouwd
Sinds 2014 verlaagt de overheid het maximale aftrektarief in de 4e schijf. Dit gaat stapsgewijs van 52% naar 38%. Dit gebeurt in stappen van 0,5% per jaar. Het uiteindelijke doel van 38% wordt bereikt in 2041. In 2016 gaat het tarief naar 50,5%.
Maximaal hypotheekbedrag voor energieneutrale woningen verhoogd
Eigenaren kunnen voor een ‘nul op de meter’- woning (energie neutrale woning) extra lenen. Het hypotheekbedrag gaat in 2016 omhoog van € 25.000 naar €27.000.
Hogere hypotheek voor tweeverdieners
Vanaf 1 januari 2016 kunnen tweeverdieners iets meer geld lenen om een huis te kopen.
Energiebelasting omhoog
Zowel voor particulieren als bedrijven gaat de energiebelasting omhoog.
Inkomensgrens toewijzing van een sociale huurwoning omhoog
De inkomensgrens voor de toewijzing van een sociale huurwoning gaat omhoog. Van € 34.911 in 2015 naar € 35.739 in 2016.
Wijzigingen basispakket en eigen risico
Het basispakket van de zorgverzekering is uitgebreid. Een eigen bijdrage voor gehoorhulpmiddelen voor jongeren tot 18 jaar vervalt. Het verplicht eigen risico stijgt met € 10 naar € 385.
Wijzigingen zorgtoeslag
De maximale zorgtoeslag voor alleenstaanden stijgt komend jaar met € 58 tot € 992. De maximale zorgtoeslag voor partners stijgt met € 114 naar € 1905.
Vergoeding pleegouders omhoog
In 2016 gaan de bedragen van de pleegvergoeding omhoog.
Eigen bijdrage Wet langdurige zorg
In 2016 wijzigt de eigen bijdrage Wet langdurige zorg. De exacte wijzigingen zijn op dit moment nog niet bekend.
Afschaffing ouderbijdrage jeugdhulp
Per 1 januari 2016 schaft de overheid de ouderbijdrage in de jeugdhulp af. Uit onderzoek blijkt dat de regeling niet goed werkt. En gezinnen ervaren de ouderbijdrage als drempel. Terwijl het juist belangrijk is dat er geen belemmeringen zijn als kinderen jeugdhulp nodig hebben.
Goedkopere avondapotheken
De avondapotheken (’s nachts, ’s avonds of op zondag) worden goedkoper. Voor deze spoedzorg moet vanaf 2016 maximaal € 45 per receptregel worden betaald.
Kwaliteit, klachten en geschillen zorg
De overheid wil dat iedereen goede zorg krijgt. Daarom heeft de overheid wettelijk vastgelegd wat goede zorg precies inhoudt. En wat er moet gebeuren als mensen een klacht hebben over de zorg. Dit staat in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) die 1 januari 2016 ingaat.
Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw
De inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet daalt voor werknemers (van 6,95 naar 6,75%). Voor zzp’ers, ondernemers en gepensioneerden stijgt de premie van 4,85 naar 5,50%.
Compensatie voor zorgverzekeraars
Zorgverzekeraars gaan merken dat het meer loont om zich in te zetten voor chronisch zieken en andere kwetsbare groepen. Zij gaan namelijk voor deze groep vanaf 2016 een betere compensatie ontvangen.
– VERKEER EN VERVOER
Wijziging bijtelling auto van de zaak
Bij het privégebruik van de auto van de zaak voor meer dan 500 kilometer per jaar geldt een bijtelling van 25% van de waarde van de auto (catalogusprijs). Afhankelijk van de CO2-uitstoot van de auto kunnen zakelijke rijders in aanmerking komen voor een milieugerelateerde korting op de bijtelling. Met ingang van 2016 wijzigen voor nieuwe auto’s zowel de CO2-uitstootgrenzen als de kortingspercentages.
Veranderingen motorrijtuigenbelasting
Voor hybride auto’s en auto’s met een lage CO2-uitstoot van 1 tot en met 50 gram per kilometer geldt dat vanaf 1 januari 2016 de helft van het normale tarief van de motorrijtuigenbelasting (wegenbelasting) moet worden betaald.
Mensen met een elektrische auto betalen vanaf 2016 geen motorrijtuigenbelasting meer.
Betaling motorrijtuigenbelasting niet meer per jaar
Tot en met 30 juni 2016 kan de wegenbelasting nog voor een jaar vooruit betaald worden. Vanaf 1 juli 2016 kan dit alleen nog per kwartaal. Of maandelijks via automatische incasso.
Uitstootgrenzen CO2- aangescherpt voor bpm
Het tarief voor de belasting personenauto’s en motorrijwielen (bpm) van een personenauto is afhankelijk van de CO2-uitstoot. Per 1 januari 2016 zijn de CO2-uitstootgrenzen voor benzineauto’s en dieselauto’s aangescherpt.
Snorfietskenteken gratis omzetten naar bromfietskenteken
Vanaf 2016 kunnen snorfietskentekens voor high speed e-bikes worden omgezet naar een bromfietskenteken. Dit is gratis.
– CONSUMENTEN
Paspoorten en identiteitskaarten goedkoper
Vanaf 1 januari 2016 betalen consumenten € 2,67 minder voor een paspoort of identiteitskaart voor volwassenen. Een gemeente mag dan maximaal € 64,44 voor een paspoort rekenen. En € 50,40 voor een identiteitskaart. De prijs voor een paspoort of identiteitskaart voor minderjarigen blijft hetzelfde.
Subsidie opwekken duurzame energie
Vanaf 4 januari 2016 kunnen consumentensubsidie aanvragen om een zonneboiler, warmtepomp, biomassaketel of pelletkachel te (laten) plaatsen.
Subsidieregeling verwijderen asbestdaken
Aanvragen van subsidie voor het (laten) verwijderen van een asbestdak is mogelijk vanaf 4 januari 2016 om 09.00 uur. Particulieren, bedrijven, non-profit organisaties en overheden kunnen gebruik maken van deze subsidie.
Proef beloningssysteem inleveren kleine plastic flesjes
Per 1 januari 2016 start een proef voor een beloning als kleine plastic flesjes worden ingeleverd. Het gaat om kleine petflessen van 0,5 liter of kleiner.
Verbod op gratis plastic tassen
Vanaf 1 januari 2016 worden geen gratis plastic tassen meer in een winkel verstrekt. Hierbij maakt het niet uit of het een dunne of een dikke plastic tas is.
1 tarief voor frisdranken
Er waren verschillende tarieven voor verschillende soorten alcoholvrije dranken. De verbruiksbelasting voor limonade was hoger dan de verbruiksbelasting voor vruchtensap, groentesap of mineraalwater. De 2 soorten tarieven worden vervangen door 1 nieuw tarief van € 8,83 per 100 liter. Vanaf 1 januari 2016 moet voor een liter vruchtensap, groentesap of mineraalwater 3,1 cent meer verbruiksbelasting worden betaald. Voor een liter limonade is dit 1,2 cent meer.
Het laagste tarief van de bieraccijns wordt ook gelijk aan het nieuwe tarief. De meest verkochte bieren worden niet duurder.
Tabak duurder
De accijns van rooktabak per 1 april 2016 omhoog. De verbruiksbelasting van een pakje shag van 40 gram gaat met € 0,54 omhoog.
Daarnaast vindt per 1 april 2016 de jaarlijkse aanpassing plaats van de tarieven van de tabaksaccijns.
Meldplicht bij diefstal van data
Is er een datalek geweest bij bijvoorbeeld uw bank, de Belastingdienst of de Sociale Verzekeringsbank? En zijn persoonlijke gegevens op straat komen te liggen? Vanaf 1 januari 2016 zijn overheden en bedrijven verplicht om dit direct te melden bij het College Bescherming Persoonsgegevens.
Iedereen een Berichtenbox
Voor iedereen staat een persoonlijke Berichtenbox klaar op MijnOverheid. Dit is de digitale postbus van de overheid.
Betere bescherming privacy slachtoffers
Persoonlijke gegevens van slachtoffers zoals adres, telefoonnummer of woonplaats worden niet langer standaard beschikbaar gesteld aan de verdachte en zijn advocaat.
– ONDERNEMERS
Hier volgen enkele nieuwe en gewijzigde regels voor ondernemers. Meer wetswijzigingen per 1 januari voor ondernemers staan op de website Ondernemersplein en bij de Belastingdienst.
Opgebouwd pensioen zzp’er beschermd voor vermogenstoets bij bijstandsuitkering
Zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) moeten tot 2016 eerst hun pensioengeld aanspreken als zij in de bijstand komen. Vanaf 1 januari 2016 wordt het pensioenvermogen tot € 250.000 vrijgelaten. Het pensioenvermogen boven dat bedrag telt wel mee als vermogen.
Crowdfunding wordt eenvoudiger
Het wordt eenvoudiger om financiering te verkrijgen via crowdfunding. Dit is rechtstreekse (online) financiering van ondernemingen door het publiek. Zo kunnen geldgevers straks meer investeren of uitlenen.
Acquisitiefraude wordt strafbaar
Er komt een duidelijke straf op acquisitiefraude: maximaal 2 jaar gevangenisstraf. Daarnaast komt er een betere bescherming tegen oneerlijke handelspraktijken. Onder acquistitiefraude valt bijvoorbeeld telefonische misleiding of misleiding via een vertegenwoordiger, maar ook de zogenaamde spookfacturen.
VAR wijzigt
De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) gaat waarschijnlijk verdwijnen per 1 april 2016. De VAR wordt vervangen door modelovereenkomsten. In de tussentijd is er een overgangsregeling.
Wijziging RDA en S&O-afdrachtvermindering
De kosten en uitgaven voor speur- en ontwikkelingswerk (S&O) vallen vanaf 2016 onder de S&O afdrachtvermindering. Tot 2016 vielen deze kosten onder de Research & Developmentaftrek (RDA).
